İç Mimarlıkta Malzeme ve Detay PDF Oku indir

Doç.Dr. Genco Berkin tarafından başta iç mimarlık, mimarlık öğrencileri olmak üzere, meslek yaşamına yeni başlayan tasarımcı ve uygulamacılar düşünülerek hazırlanan İç Mimarlıkta Malzeme ve Detay YEM Yayın tarafından yayımlandı.

İç Mimarlıkta Malzeme ve Detay’da, tasarımcılara, detay ve malzeme ekseninde, tasarım sürecini destekleyecek eksiksiz bir donanım kazandırma hedefiyle (örneğin mobilya tasarlayabilmek için gerekli donanımları; ergonomi, malzeme, konstrüksiyon, mensucat, yüzey işlemleri, renk bilgisi) tüm veriler yalın ve kolay anlaşılabilir bir biçimde aktaran Genco Berkin, kitabı hazırlama gerekçesini ve içeriğini şöyle özetliyor:

“İç mimarların işlevsel ve estetik mekânlar yaratabilmeleri için kullanacakları malzemeye ait üretim ve şekillendirme metotlarıne hâkim olmaları gerekmektedir. Doğru malzemenin doğru yerde ve doğru biçimde kullanılması iyi tasarımı getirir. Her gün yeni bir malzemenin üretildiği ve kullanıma sunulduğu bir ortamda, tasarımcı, en azından doğal ve yapay üretilmiş malzemelerin başlıcalarının hammaddelerini ve bunlar üzerinde uygulanan işlemleri bilmek zorundadır. Malzemeyi, mukavemet, korozyon ve estetik yönden ele alıp optimum bir biçimde tercih ederek, bir sorunun giderilmesine yahut işe yarar hale getirilmesine “detay çözümlemesi” denir. Detay, tasarımcının teknik ve estetik yeterliliğini ortaya koyar. Detayın herhangi bir bölümündeki aksaklık, malzemenin korozyona uğramasına veya deformasyonuna yol açar. Bu aksaklık görsel veya işitsel olarak da tezahür edebilir.

Görmeyi sağlamak maksadıyla sezgi ve keşif kabiliyetlerimizi harekete geçirmemiz gerekir. Böylelikle bakmak, anlamakla eşdeğer olur. Tasarımcı, görsel dağarcığını, üretim ve varoluş dinamikleri silsilesini irdeleyerek geliştirir. Tasarımcı, parça-bütün ilişkisini kavrayabilmek için, doğayı ve yapay çevreyi incelemekle mükelleftir ve tüm gördüklerini çizerek hafızasına kaydeder. Tasarımda, parçadan bütüne veya bütünden parçaya gidilir. Malzemeler arası geçiş, birbirini tamamlama, parça bütün uyumu, doku ve yüzey ilişkisi, ayrım noktası ve birleşme çizgisi (datum) tasarımın vazgeçilmez unsurlarındandır.

Bu unsurların ele alınışı detay çözümlemesi işlemini görülmektedirır.

Detay, ruh ve zihin içindeki uzlaşıdır. Detay, insanlar üzerinde bir düzen hissi uyandırır. Bu his, malzemeler içindeki hiyerarşi ve iletişimden kaynaklanır. Detay, şekillenebilmek için, kimi zaman yapım gereksiniminden kimi zaman da malzeme özelliğinden esin bulur. Detay her şeyden önce kullanılan öğenin performansını artırır; dayanım zamanını uzatır. Tasarımcılar için detay, işlevle birlikte estetik endişeların harmanlanmasıdır. Misal verilecek olursa, bir yemek odasında bulunan masa detayı, şömine ve duvarın uzantısı şeklinde belirmiş büfeden ayrı düşünülemez. Her bir mobilya ve iç mimari öğe aynı dili konuşmalı, birbirlerinin rolünü destekleyerek bir şey anlatmalıdır.

Tasarımcı, detayın bunun yanında mekân organizasyonunu da tasarlamak zorundadır. Çünkü detay ve mekân, kullanım amacını ortaya koyan ve eşgüdümlü ilerleyen tasarım süreçleridir. Her mekânın bir yardımcı mekâna ihtiyacı mevcuttur. Bu, mutfak için kiler ve barbekülü teras iken, yatak odası için giysi odası ve ebeveyn banyodur. Modern mimarinin son temsilcilerinden Louis I. Kahn, bu düşüncesi “hizmet alan mekân” ve “hizmet eden mekân” olarak nitelemiştir.

İç mimarlar, mekân oluşturmakla kalmaz bunun yanı sıra mobilya tasarlayarak günlük yaşamı kolaylaştıran ve güzelleştiren etkiler gerçekleştirir. İtalyan tasarımcı Luigi Colani, mobilya ve mekânı her zaman birlikte ele alarak kendine yeni bir dünya tasarlamıştır. Colani, tasarımları için 3.000’e yakın prototip yaptırmıştır.

Tasarımcı, sağladığı hizmette, konfor kriterleri altında kullanıma yönelik mekân ve mobilya ürünlerini işverenin beğenisine sunar. Başlıca iç mimari konfor kriterleri, hava değeri, doğal ışık yeterliliği, ısı dengesi ve ergonomidir. Tasarımcı tüm bu kriterleri yerine getirebilmek için malzemenin en uzun ömürlüsünü ve en az zararlısını seçmelidir. Malzemeleri korumak maksadıyla çok fazla kimyasal kullanılmaktadır. Bunlarla birlikte, malzemeyi doğal yollardan uzun ömürlü kılan ürünler de bulunmaktadır. Lakin doğal ürünler kimyasallar kadar etkili değildir. İç mimara düşen görev, bu dengenin doğru kurulması olacaktır.

Bu kitapta, malzeme seçimi sürecinde tasarımcının hangi unsurlara dikkat etmesi gerektiği bir çok noktada açıklanmıştır. Misal verilecek olursa bir kapıyı tasarlarken kullanılacak malzeme ile ilgili alınan kararlar ve detay gereksinimleri dahi özenle açıklanmıştır. Bunun yanında iç mimaride kullanılan öğelerin birbiriyle uyumlu tasarlanması gerekliliği de açıklanmıştır. Süpürgelik ve kapı pervazı birleşimleri mekân tasarımlarında en mühim detay çözümlerinden biridir.

Her malzeme fiziksel bir oluşumu tasvir eder. Tasarımcılar, duvarları, zeminleri ve tavanları oluşturup kaplarken bu düşüncesi göz önünde bulundurmak zorundadır. Bunun yanında, malzemeye daha fazla müdahale edip, çeşitli aletlerle onu işleyerek farklı dokular (yüzey pürüzlülüğü, mat/yarı mat/göz alıcı görünüm) kazandırma imkânı mevcuttur.

Bu kitapta iç mekân tasarımına yönelik 40 ayrı tasarım öğesi, hammaddenin işlenişi, malzeme seçiminde tasarımcının dikkat etmesi gereken konular ve şantiyede uygulanabilecek en uygun detay çözümlemesi bir araya getirilerek okuyucuya aktarılmıştır.

Konular işlenirken, “Detaylı İmalat Bilgisi” başlığı altında, malzemelerin doğalarına uygun ve konumlandırılacakları ortama göre şekillendirilmelerini sağlayan yöntemler ele alınmıştır. Bazı malzemelerde şekillendirmenin yanında üretim metotları de okuyucunun bilgisine sunulmuştur.

Benzer biçimde, “Uygulama Detayı” başlığı altında, günümüze kadar yapılagelmiş pragmatik detay çözümlemeleri verilmiştir. Bu detay önerileri olabilecek örneklerden yalnızca birini içermektedir. Tasarımcı bu emsallari değiştirip geliştirmelidir. Çünkü kitapta verilen çizimler ve açıklamalar tamamen rehber niteliği taşımaktadır.

Kitapta tasarımcılar için gerekli olan tüm tasarım parametreleri ele alınmıştır. Misal verilecek olursa mobilya tasarlayabilmek için gerekli donanımlar; ergonomi bilgisi, malzeme bilgisi, konstrüksiyon bilgisi, mensucat bilgisi, yüzey işlemleri bilgisi ve renk bilgisi. Tüm bunlara ek olarak, mobilya tarihi de konuların içine yerleştirilmiştir. Kitabın içeriği, iç mekân tasarımı yapanlara, detay ve malzeme ekseninde, tasarım sürecini destekleyecek ve eksiksiz bir donanım kazandıracak biçimde hazırlanmıştır.

Mimarlık sanatının bunun yanında iç mimarlık hususunda da tasarımlarını yücelten Charles Rennie Mackintosh, Frank Lloyd Wright, Le Corbusier, Vedat Tek ve Carlo Scarpa gibi tasarımcılar, malzemeyi detayla taçlandırmış; bu sayede mobilyayı ve mimari öğeleri mekân ile bütünleştirmişlerdir. Detay, yaşamın normlarına verdiğimiz önemi gösterir. Yukarıda sayılan isimler detayı motife dönüştürdükleri için başarı kazanmışlardır. Böylelikle gereksiz süslemeden de kaçınmışlardır. Bu kitap sayesinde tasarımcılar, malzeme üretim metotlarıni ve detay uygulamasını birlikte düşünüp; mekânı oluşturan her türlü elemanı, adeta mekânın bir parçasıymış gibi ele alabileceklerdir.”